Kahveye karşı ölümcül bir bağımlılık: Bu alışkanlık yapıcı içecek dünya tarihini nasıl ateşledi?

Eğer, sıcak bir fincan veya kupa kahve olmadan geçen bir gün düşünemiyorsanız, yalnız değilsiniz. Dünyadaki birçok ünlü hikaye, kahve sever insanlarla ilgilidir. Benjamin Franklin’in bu içeceğe bağımlı olduğunu biliyor muydunuz? Mozart, Balzac ve Napoleon’un da onsuz yaşayamadığını duymuş muydunuz? Bırakın da sizlere bağımlılıklarıyla ilgili hikayeyi ve aromatik kahve çekirdeklerine duyulan sevgiyi anlatayım.

Cennet gibi kokan sıcak, kahverengi ve lezzetli bir sıvı. Dünya çevresinde milyonlarca insan bu su ve kahvenin etkileşimiyle yaratılmış “tanrıların içeceği”  olmadan yaşayamıyor. Kahve kullanan ilk insanların Etiyopyalıların atası Oromo etnik grubu olduğuna inanılıyor. İnsanlar, en az 10. yüzyıldan beri kendilerine daha fazla güç verdiklerini düşündükleri bir içeceğin faydalarından yararlanıyorlar. Günümüzde, bilim adamları kahve içmenin birçok avantajı olduğunu doğruladılar, ancak aşırı dozda kafein  hala trajik sonuçlara neden olabilir. Ünlülerin kahve içme tarihi yüzyıllar önce başladı ve bugün de devam ediyor.

Kahve Lezzetiyle Müzik

18. yüzyılın en ünlü klasik bestecilerinden en az ikisi, bu moda ve lüks içecek olmadan işlerine başlayamadı. Johannes Sebastian Bach kahveyi o kadar çok sevdi ki, onun hakkında bir opera yazdı. Cafe Cantana’yı 1732’de besteledi. Parça, bu içkinin günlük hayattaki rolünü anlatıyordu. Opera, bir baba ve kızı hikayesinin etrafında dönüyordu. Kahve bağımlısı olan kız, evlenmek için leziz içkiye olan tutkusundan vazgeçmek zorunda kalıyordu..Ancak, kahve olmadan yaşamak yerine, kendisi gibi kahve bağımlısı olan bir adam aramaya karar veriyordu. Bu kısa oratoryo, bütün karakterlerin kahve içmenin ne kadar harika olduğunu anlatan bir şarkı söylediği neşeli bir sahneyle bitiyordu.

Café Zimmermann, Leipzig, Collegium Musicum performansı sergilendiği yer. (Kamu Arşivi)

Benzer şekilde, Ludwig van Beethoven'ın da kahveye büyük bir ilgisi vardı. Biyografisine göre tercih ettiği içecek 60 çekirdek ile yapılıyordu.

Napolyon’un kahve tutkusu

Napolyon Bonapart'ın alışılmadık alışkanlıkları vardı. Fransa hükümdarı siyaset, savaş, güzel kadınlar ya da kahve olmadan yaşayamadı. Bu aromalı içecek son yemeğiydi. Napoleon'un kahveye olan zafiyetiyle ilgili en ünlü öykülerden biri son günleriyle bağlantılı. St Helena Coffee adlı siteye göre:

“Sondan birkaç gün önce, Napolyon’un kahve için yalvarmaya devam ettiği Mareşal Bertrand ve yeni doktoru Antommarchi (aslında bir asistandı) birkaç kaşık dolusu içmesine izin vermişlerdi. Daha sonra, imparatorun durumu daha da kötüleşince, Bertrand şöyle yazar: 

O sabah, kahve içmesine izin verilebilseydi yirmi kere sormuştu. 'Hayır, Sire', 'Doktorlar bana bir kaşık dolusu izin verebilir mi?' 'Hayır, Sire, şu anda değil, karnın çok tahriş olmuş, belki biraz erken kusarsın.O gün zaten dokuz kere kusmuştu. Onu nasıl bir değişim yakalamıştı? Gözlerim yaşlarla doldu, akıl almaz, bir otoriteyle mutlak bir şekilde hükmeden bu heybetli adamı , bir kaşık dolusu kahve için yalvarırken, bir çocuk gibi itaatkar, izin isterken, öfkesine hakim olarak, tekrar tekrar isterken ve elde edemezken görmek beni üzüyor. Hastalığı sırasında diğer zamanlarda doktorlarını dışarı atmış, tavsiyelerine uymamış ve kendi istediği gibi yapmıştır. Şimdi çocuk gibi uysaldı. Yani, işte büyük Napolyon: zavallı, alçakgönüllü.''

François-Marie Arouet (1694–1778)’e göre. (Kamu Arşivi)

Napolyon çok sevdiği gücünden yoksun bir şekilde öldü; ve hayatının son acılı günlerinde, kaybın acısı, en sevdiği içeceğin lüks tadıyla tatlanıyordu. Bununla birlikte, kahveye karşı duyduğu zaaf, onu, çok nefret ettiği monarşiye bağladı. 1774'e kadar hüküm sürmüş olan Kral Louis XV, kahvenin kokusunu ve tadını o kadar çok beğendi ki Paris yakınlarındaki Versailles Sarayı'nda kahve çekirdeği fidanlığı yaptırdı..


Honoré Balzac'ın Kısa ve Kafeinli Yaşamı – Kahve Bağımlısı

Balzac, Fransa tarihinin en ünlü yazarlarından biridir. 19. yüzyılda Paris'te yaşamış ve çalışmıştır. 51 yıllık hayatı boyunca 100'den fazla kitap yazmıştır. Kadınlar tarafından her zaman sevilmiştir ve her daim borç içinde olmuştur; çok çalışmıştır ve ihtiyaçlarını karşılamak için sosyal bir ruha sahip olmak zorundadır. Balzac, kahvenin kendisine aradığı ilhamı getirdiğine inanıyordu. Sağlıksız bir yaşam tarzına sahipti. Çok fazla etkinliğe katıldığından, öğlen 1 ve akşam 8 arasında yazıyor; sonra biraz dinleniyordu. Gece uykusundan kaçınmak için kahve içti.

Honoré de Balzac (1799-1850). (Kamu Arşivi)

Sevgili arkadaşlarından biri olan ünlü yazar Victor Hugo’ya göre, Honoré günde 30 fincan kahve içebiliyordu. Ne yazık ki, vücudu kafein tarafından zehirlenmişti, ve öldü. Hayatının zengin hikayes, çok daha uzun sürebilirdi; fakat kahveye olan sevgisi ve ihtiyacı ömrünü acımasızca kısalttı–aynı zamanda daha fazla eser verme yeteneğini de yok etti.

Daha önce, 1694-1778 yılları arasında yaşayan bir başka ünlü Fransız yazar, filozof ve tarihçi Voltaire (François-Marie Arouet), günde 40-50 bardak kahve içen kişi olarak biliniyordu. Kahve çekirdeklerini çikolatayla karıştırırdı. Doktoruna göre, bu enerji verici içecek aynı zamanda onun ölüm sebebiydi.

François-Marie Arouet (1694–1778)’e göre. (Kamu Arşivi)

Amerikan liderleri ve kahveleri

Benjamin Franklin bugün yaşasaydı, büyük olasılıkla modern kahve dükkanlarının büyük bir hayranı olurdu. Londra'da kaldığı süre boyunca, bu yerleri sık sık ziyaret eden biriydi ve bundan çok keyif aldı. ABD'nin 26. Cumhurbaşkanı Theodore Roosevelt, günde bir galon kahve içti. Thomas Jefferson'a göre, kahve medeni dünyanın içkisiydi. Zaman geçtikçe, Amerikalılar kahve tüketiminde dünya liderlerinden biri oldular. Zenginlik ve moda sembolü olarak başladı ve zamanla popüler kültür, kahve için yeni bir imaj yarattı. Modern ve başarılı insanlar için en ünlü sembollerden biri haline geldi.

Booker T. Washington dining with Teddy Roosevelt. ( Spydersden)

Kahve içenlerin bitmeyen listesi 

Kahveyi seven etkili bireylerin sayısı çarpıcıdır ve onları anlatan bu içecekle ilişkili çok fazla harikulade hikaye vardır. Bununla birlikte, bugün birçok insanın kahveyi bir içecekten fazlası olarak gördüğüne değinmeye de değerdir; kahve onlara göre, neredeyse, kendilerine güç, ilham ve yaratıcılık getirdiğine inandıkları mistik bir kutlamadır. 

Üst Resim: Kahve, Fincen, Durağan hayat, 3d, Blender. (Kamu Arşivi)

Referanslar:

Anthony Wild, Kahve: Karanlık bir Tarih, 2003.
Bennett Alan Weinberg, Bonnie K. Bealer, Kafein Dünyası, 2001. Stefan Zweig, Balzac,2008
Hasta Kahve Bağımlıları olan 13 Ultra ünlü kişi: http://simplecapacity.com/2015/06/13-ultra-famous-people-who-were-sick-coffee-addicts/
Napoleon ve St Helena Kahvesi:
http://www.st-helena-coffee.com/index.php?lang=en&Itemid=174

Yazar:NATALIA KLIMCZAK
Çeviri: Zeynep Şenel Gencer
Kaynak:
http://www.ancient-origins.net/history/deadly-passion-coffee-how-did-addictive-drink-fuel-history-world-007697